Haagplanten tegen de kou beschermen
Veel planten hebben een voorkeur voor een grond die vrij warm is. Hier kunnen hun wortels zich gemakkelijk in ontwikkelen. Als uw planten buiten staan, kan zulke grond in de winter ver te zoeken zijn. Zeker niet alle haagplanten zullen meteen beschadigen als het gaat vriezen, maar matig winterharde haagplanten of een wintertemperatuur die lager uitvalt dan normaal kan om wat extra bescherming vragen. We leggen u daarom graag uit hoe uw haagplanten tegen de kou beschermen in zijn werk gaat en wanneer dat precies nodig is.
Wanneer is bescherming tegen de kou nodig?
Soms is de oplossing eenvoudig. Bloembollen die meerjarig bloeien kunt u bijvoorbeeld zonder al te veel problemen uit de grond halen en bewaren op een warme, droge plek tot de grond weer warm genoeg is. Ook planten die in plantenbakken staan zijn meestal vrij eenvoudig op een warmere plek te zetten. Met een haag gaat dat wat lastiger. Niet alleen zijn haagplanten vaak een stuk groter en zwaarder, maar ze zijn ook nog eens met elkaar in een bepaalde vorm gegroeid en gesnoeid. Die vorm is bijna niet meer terug te krijgen door de planten uit de grond te halen en later terug te zetten.
Hierdoor kan het dus nodig zijn om in de tuin zelf voor bescherming te zorgen. Dat hoeft niet per se, want er zijn ook extreem winterharde haagplanten, zoals de rhododendron, de hulst en de thuja 'Smaragd', die meer dan dertig graden vorst aankunnen en in een Europese tuin dus niet zo snel last van vorstschade zullen krijgen. Er zijn echter ook haagplanten die wat meer moeite met vorst hebben. De meeste populaire soorten, zoals de taxus en de meeste soorten laurierkers, kunnen nog wel meer dan twintig graden onder nul aan, maar de vaak aangeplante laurier 'Rotundifolia' kan bijvoorbeeld maar zo’n 17 graden vorst verdragen. Normaal gesproken voldoende winterhard dus, maar niet altijd.
Als het alleen ’s nachts vriest, is er nog niet zo’n heel groot probleem. Komt de temperatuur echter langere tijd overdag ook niet boven het vriespunt uit? Dan is het verstandig om over bescherming tegen de kou na te denken. Een fout die sommige tuiniers maken is om hun plant extra water te geven voor meer voedingsstoffen, maar dat water kan bevriezen en juist voor nog meer schade zorgen. Begin ook niet te vroeg met het beschermen van de planten: als het even kan, kunnen de planten het beste op eigen kracht de winter doorstaan.
Hoe bescherm ik mijn haagplanten tegen de kou?
Bladverliezende haagplanten kunt u het beste beschermen met hun eigen bladeren. Gevallen bladeren kunnen misschien een rommelige indruk geven, maar toch raden we aan om ze in de tuin te laten liggen. Ze vormen namelijk een soort natuurlijke beschermlaag voor de wortels van uw haagplanten. De bladeren isoleren de wortels, waardoor de vrieskou minder diep kan doordringen en uw planten in de meeste gevallen de hele winter lang gezond blijven. U kunt de bladeren het beste op de grond rondom uw haag laten liggen tot in het begin van het voorjaar, rond maart, de laatste nachtvorst geweken is. Een groot voordeel aan deze beschermlaag is dat hij niets extra kost.
Heeft u groenblijvende haagplanten in de tuin en daardoor geen bescherming door afgevallen bladeren? Dan zou u een vliesdoek kunnen overwegen. Deze legt u over de kwetsbare delen van de planten heen, zodat de kou er niet doorheen kan dringen en dus ook de wortels niet kan bereiken. Het komt door de isolerende eigenschappen van een vliesdoek dat de planten beschermd worden, maar toch raden we niet aan om andere isolerende materialen te gebruiken. En zeker niet als ze niet ademen. Hierdoor kunnen onderdelen van de plant als het ware stikken en volledig afsterven.
Als u geen vliesdoek voorhanden heeft, kunt u eventueel stro gebruiken. Stro heeft ongeveer dezelfde isolerende eigenschappen als de bladeren van bladverliezende haagplanten. En net als bladeren is stro volledig natuurlijk. U hoeft zich dus geen zorgen te maken om synthetisch afval. Welke beschermlaag u ook gebruikt voor uw haagplanten; we raden met klem aan om de laag zo snel mogelijk te verwijderen als het stopt met vriezen, zodat planten op eigen kracht met het klimaat om leren gaan.
Preventief uw haagplanten beschermen
Er zijn ook maatregelen die u van tevoren al kunt treffen om uw haagplanten zo goed mogelijk tegen de kou te beschermen. De meest eenvoudige daarvan is misschien nog wel het uitzoeken van de juiste standplaats. Matig winterharde haagplanten kunt u bijvoorbeeld het beste op een beschutte plek planten. Vol in de wind zal het ’s winters namelijk een stuk kouder worden dan op een plek waar de planten enige beschutting hebben. Voor een semi-bladhoudende plant als de rode beuk, de groene beuk of de liguster zorgt zo’n standplaats bovendien voor meer bladbehoud tijdens de wintermaanden. Het blad zal er immers niet snel af waaien.
Ook mulchen is een uitstekende preventieve maatregel tegen vorstschade. Mulchen is het bedekken van de grond rondom de standplaats van uw haagplanten met organisch materiaal. Hierbij kunt u denken aan bladeren, gemaaid gras, stro, houtsnippers, cacaodoppen of stukken boomschors. In de winter beschermt een mulchlaag de planten tegen de kou, maar ook de rest van het jaar worden de planten er beter van. Door de bodemverbeterende eigenschappen van een mulchlaag neemt de grond voedingsstoffen, vocht en lucht beter op. Bovendien is zo’n laag net bijna zo effectief in het onderdrukken van onkruid als de meeste bodembedekkers.