Cipressen in de haag

Cipressen kunnen een erg mooie haag opleveren. Het gaat dan niet om de welbekende Italiaanse cipres, want daar zijn de weersomstandigheden in Nederland niet ideaal voor, maar om de leylandii en de Californische cipres. Deze twee cipressensoorten zijn uitstekend geschikt om in een haag te gebruiken. Sterker nog: in Groot-Brittannië zijn er geen haagplanten die qua populariteit aan de leylandii kunnen tippen. Ook in Nederland zien we steeds meer tuinen waar cipressen in de haag gebruikt worden. In deze blog gaan we in op de voordelen die deze coniferen in de haag kunnen hebben.

Over de cipresfamilie

Onder botanici bestaat wat onenigheid over welke planten wel en niet “cipres” genoemd mogen worden. In brede zin gaat het meestal over alle planten die onder de cipresfamilie (Cupressaceae) vallen. Dat gaat om meer dan honderd verschillende plantensoorten en die zijn natuurlijk niet allemaal even geschikt om als haag aan te planten. Zoals gezegd is de Italiaanse cipres (Cupressus sempervirens) niet de beste keuze voor een Nederlandse tuin en zo zijn er meer. De geslachten Cupressocyparis en Chamaecyparis – allebei onderdeel van de subfamilie Cupressoideae – bevatten echter een aantal uiterst geschikte haagplanten.

De Leylandcipres (Cupressocyparis leylandii) en de Californische cipres (Chamaecyparis lawsonia) zijn de ideale haagplanten in deze tak van de cipresfamilie. En hoewel deze planten tot verschillende geslachten behoren, hebben ze veel eigenschappen en uiterlijke kenmerken gemeen. Het zijn allebei schubconiferen. Hiermee onderscheiden ze zich van naaldconiferen, zoals de taxus. Tuiniers vinden het geschubde gebladerte van deze cipressen een vriendelijke uitstraling hebben, waardoor een cipressenhaag in een kindvriendelijk tuinontwerp past. Maar ook een formeel ogende tuin waarin de haag voor extra privacy moet zorgen heeft baat bij een cipressenhaag.

Nog belangrijker is dat de cipressen uit onze webshop wintergroene haagplanten zijn. Dit is een flink voordeel als u een privacyhaag nodig heeft. Maar het betekent ook dat u uw cipressenhaag er de hele winter groen en mooi uitziet. Bovendien zijn cipressen vrij eenvoudig te onderhouden. Ze groeien vrij snel en moeten daarom wel regelmatig gesnoeid worden, maar het is gemakkelijk om door de takken heen te knippen. En door het kleine gebladerte is de vorm van een cipressenhaag makkelijk te definiëren.

De Leylandcipres

De Leylandcipres, ook wel simpelweg bekend als de leylandii, heeft zijn populariteit vooral te danken aan zijn flinke groeisnelheid. Die is ook onovertroffen. Een gewone leylandii conifeer groeit in een jaar tijd niet minder dan 80 centimeter. Soms kan de jaarlijkse groei wel oplopen tot een meter. Wie snel een hoge haag in de tuin wil hebben en geen budget heeft voor een kant en klare haag heeft met de Leylandcipres dus binnen enkele jaren resultaat. De gele leylandii (Cupressocyparis leylandii 'Castlewellan Gold') is een kweekvorm die iets langzamer groeit, maar met 50 tot 80 centimeter per jaar kan alsnog alleen de klimop aan deze enthousiaste groeier tippen. Bovendien is zijn gebladerte sierlijk geelgroen.

Er zijn een paar zaken waar u rekening mee moet houden als u een leylandiihaag in de tuin wilt. Allereerst is de Leylandcipres wel snel twee meter hoog, maar hij is in de eerste jaren nog vrij open van structuur. Regelmatig snoeien maakt een leylandiihaag sneller zichtdicht. Dat is ook echt noodzakelijk, want de Leylandcipres loopt niet uit op oud hout. Vier keer per jaar snoeien is dus niet alleen een maatregel om de haag in model te houden, maar ook een maatregel om te voorkomen dat er kale of verdorde plekken in de haag ontstaan. Snoei nooit verder terug dan de takken groen zijn.

De Californische cipres

Plant u de Californische cipres, ook wel Lawsoncipres genoemd, dan kunt u een haag verwachten die qua uiterlijk behoorlijk op een leylandiihaag lijkt. De Californische cipres groeit aanzienlijk minder snel dan de Leylandcipres, jaarlijks zo’n 30 centimeter, maar is wel meteen zichtdicht als hij tot ooghoogte gegroeid is. Als privacyhaag is de Californische cipres dus uitstekend geschikt. Bovendien heeft u de keuze uit verschillende kleuren. U kunt kiezen uit het blauwgroene gebladerte van de blauwe Californische cipres (Chamaecyparis lawsonia 'Columnaris Glauca') en twee verschillende soorten gele Californische cipres (Chamaecyparis lawsonia 'Ivonne' en Chamaecyparis lawsonia 'Stardust').

Ook de onderhoudseisen van de Californische cipres komen sterk overeen met die van de Leylandcipres. Met als belangrijk verschil dat u de Californische cipres minder hoeft te snoeien. Logisch ook, want hij groeit veel langzamer. Een à twee snoeibeurten per jaar moet genoeg zijn. Verder blijft de Californische cipres relatief smal, al is de gele Californische cipres 'Stardust' aanmerkelijk breder dan de andere twee soorten.

Andere cipressen voor in de haag

Zijn er ook nog andere cipressen voor in de haag? Dat hangt er een beetje van af welke definitie van de cipresfamilie we aanhangen. Sommige botanici vinden dat ook het geslacht Thuja daaronder valt. En dat is niet zo gek gedacht, want ook de westerse levensboom (Thuja occidentalis) en de reuzenlevensboom (Thuja plicata) zijn prachtige schubconiferen. In Nederlandse tuinen zien we vooral vaak de Thuja 'Brabant' en de Thuja 'Smaragd'. Deze sierlijke haagconiferen groeien zo’n 20 tot 30 centimeter in een jaar en zijn daardoor heel makkelijk te verzorgen. Verder zijn ze geschikt voor redelijk smalle hagen. Hierdoor passen deze cipressenhagen zelfs in kleinere tuinen.

Ook de watercipres (Metesequoia glyptostroboides) valt volgens veel definities onder de cipressenfamilie. Dit is best een bijzondere cipres. Deels omdat hij in tegenstelling tot veel andere coniferen zijn blad verliest, maar ook omdat tot de jaren zestig van de vorige eeuw werd aangenomen dat hij uitgestorven was. Er werden echter nog exemplaren ontdekt in een moeilijk toegankelijk deel van China. Sindsdien heeft deze uiterst winterharde cipres een tweede leven gekregen als haagplant.